Ông Nguyễn Duy Viên- Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX Thống Nhất chia sẻ “ Sản phẩm của HTX sản xuất nông nghiệp là làm ra lúa gạo nên chúng tôi suy nghĩ nhiều về hướng sản xuất lúa theo chuẩn VietGap để cho sản phẩm  làm ra sạch và giảm được chi phí cho người nông dân. Do vậy, chúng tôi đã tổ chức họp các thành viên HTX và được các thành viên đồng tình, sau đó chúng tôi liên hệ với Công ty TNHH MTV giống cây trồng Quảng Bình nói rõ suy nghĩ, mục đích, ý nghĩa của việc làm và đã được công ty ủng hộ, giới thiệu giống lúa Phong nha 99 do Công ty tuyển chọn”. Để triển khai có hiệu quả, Công ty giống cây trồng Quảng Bình đã phối hợp với Sở Nông nghiệp- Phát triển nông thôn và Sở Khoa học& Công nghệ tổ chức tập huấn chuyển giao kỹ thuật sản xuất lúa chuẩn VietGap theo quy chuẩn của Bộ Nông nghiệp cho tất cả thành viên trong HTX. Diện tích thử nghiệm vụ đông- xuân 2020 là 10 ha, sản phẩm làm ra có chất lượng, hiệu quả nên đến vụ đông- xuân 2021được nhân rộng ra, có đến 107/340 hộ thành viên gieo cấy 55/250ha. Diện tích lúa gieo được triển khai tập trung tại các vùng cấp III, vùng 68, Tiền môn và Làng đờn để dễ bề kiểm tra, quản lý. Đồng ruộng đều được tổ làm đất của HTX cày bừa, làm vệ sinh, sau đó các thành viên xuống đồng gieo sạ đồng loạt cùng loại giống Phong nha 99. Những điểm khác biệt đầu tiên của quy trình sản xuất theo chuẩn VietGap so với sản xuất truyền thống là về phân bón. Các hộ nông dân được chỉ đạo bón phân hữu cơ loại OGAMO của Pháp với lượng bón 20 kg/sào, ngoài ra, có bón một ít phân NPK. Lợi ích của phân bón hữu cơ OGAMA so với các loại phân khác là sau khi bón, tỷ lệ sâu bệnh gây hại cây lúa đạt ở mức thấp, nhờ đó giảm được số lần phun thuốc bảo vệ thực vật và giảm lượng giống lúa gieo( chỉ gieo 3 kg thóc giống/sào). Điểm khác biệt nữa là phải chủ động nguồn nước tưới, nước cấp cho đồng lúa chỉ vừa đủ, kịp thời.

Ông Nguyễn Đức Toản, sản xuất 2 ha lúa theo chuẩn VietGap cho biết “Gieo lúa theo kiểu VietGap, tôi cũng như tất cả các hộ thành viên khác mới đầu bở ngỡ lắm bởi gieo kiểu gì thì cũng thường xuyên ra đồng nhưng với VietGap lại khác, khác ở chổ là ra đồng phải mang theo sổ để ghi chép cụ thể về các khâu chăm bón, đặc biệt là dùng thuốc bảo vệ thực vật, phải ghi chép và kiểm tra chặt về thời điểm bơm thuốc. Điểm nữa là sau khi bơm thuốc, chúng tôi phải nhặt hết các võ chai, bao bì đựng thuốc sâu, không vứt bừa bãi như trước đây; như thế góp phần bảo vệ môi trường đồng ruộng. Vụ đông xuân vừa rồi sản lượng lúa của gia đình tôi đạt 14 tấn, bán cho đơn vị thu mua được 135 triệu đồng. Những vụ tiếp theo, gia đình tôi vẫn duy trì sản xuất lúa theo VietGap”. Cùng chung vui với ông Nguyễn Đức Toản, ông Nguyễn Tiến Vưng cho hay“ Gieo cấy lúa theo chương trình VietGap này lợi lắm, hạt gạo làm ra ăn sạch hơn các loại gạo không VietGap, ăn vô tư không sợ bị nhiễm thuốc sâu, bán ra họ mua hết, lại mua giá cao nữa. Nhà tôi làm được 4 tấn thóc, bán được 27 triệu đồng, mừng lắm”. Ông cười to. Về nhược điểm, giống lúa Phong nha 99 có cây cao, đến khi trổ- bông to dài nên cây dễ bị ngã; thời gian sinh trưởng của giống lúa này từ 115 ngày đến 120 ngày(dài ngày) nên chỉ gieo sạ vụ đông- xuân, không áp dụng cho vụ hè- thu.

Đầu tư vốn cho sản xuất, người dân dễ nhận ra, làm một sào ruộng theo phương pháp truyền thống phải chi từ 800.000 đồng đến 900.000 đồng để mua giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật thì sản xuất theo chuẩn VietGap các chi phí đó được giảm 30% đến 40%, lại đỡ lo ảnh hưởng sức khỏe của con người do gạo sạch và môi trường đồng ruộng được sạch hơn, thông thoáng hơn.

Để ổn định đầu ra của sản phẩm giúp người nông dân yên tâm sản xuất, từ vụ đông- xuân năm 2020, HTX sản xuất kinh doanh dịch vụ Thống Nhất đã ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm với Doanh nghiệp Hùng Thịnh Vượng. Vụ đông- xuân 2021, ngoài số thóc bà con để lại ăn, HTX đã bán cho doanh nghiệp được 350 tấn thóc với giá 7.100 đồng/kg, cao hơn giá bán các loại khác như lúa Đài thơm 8, HN6 đến 500 đồng/kg. Ông Nguyễn Duy Viên cho biết thêm “ HTX sản xuất giống lúa Phong nha 99 cho năng suất bình quân đạt 70 tạ/ha, nơi cao nhất đạt 75 tạ/ha. Nhằm nâng cao thu nhập cho hộ thành viên, ngoài việc nâng cao hiệu quả của các khâu dịch vụ, cơ cấu bộ giống, áp dụng các tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất thì chất lượng hạt gạo và sức khỏe con người là điểm quan trọng nhất cho đầu ra. Với sản xuất theo chuẩn VietGap, giá thóc bán ra cao hơn giá bán cùng loại so với sản xuất theo phương pháp truyền thống từ 8% đến 10%. Mặt khác, người dân chúng tôi bắt đầu làm quen với sản xuất theo chuẩn VietGap. Từ đây, HTX tiến tới xây dựng thương hiệu gạo sạch để hạt gạo làm ra vừa sạch, môi trường sạch lại giảm chi phí sản xuất cho hộ nông dân”. Tin rằng, sản xuất lúa theo chuẩn VietGap ở HTX Thống Nhất sẽ được lan tỏa ra nhiều địa phương khác.

                                                                                    Bài, ảnh:  THÁI TOẢN