Những năm qua, công tác dân số, kế hoạch hóa gia đình trên địa bàn huyện Quảng Ninh luôn được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể. Công tác tuyên truyền được đẩy mạnh, mạng lưới dịch vụ kế hoạch hóa gia đình từng bước đáp ứng nhu cầu, tạo điều kiện cho các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ lựa chọn biện pháp tránh thai thích hợp, an toàn.  

Bà Nguyễn Thị Lánh, Trưởng phòng Dân số, Trung tâm y tế huyện Quảng Ninh cho biết “Về dân số học, toàn huyện có 25.123 hộ, với 102.647 nhân khẩu, trong đó phụ nữ trong độ tuổi có chồng 15.259 người. Xác định việc chăm sóc sức khoẻ sinh sản, kế hoạch hóa gia đình là một trong những giải pháp hữu hiệu góp phần tích cực trong công tác ổn định dân số và nâng cao nhận thức về chăm sóc sức khỏe cho người dân, hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng dân số trên địa bàn, thời gian qua, ngoài các chiến dịch truyền thông trên diện rộng, Phòng Dân số phối hợp với các ban ngành, đơn vị tổ chức chiến dịch tăng cường truyền thông lồng ghép đưa dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình đến tận các địa bàn có mức sinh cao, vùng đồng bào dân tộc, vùng khó khăn.

Công tác dân số, kế hoạch hóa gia đình trên địa bàn huyện được triển khai đồng bộ đến thôn, bản, tổ dân phố. Việc truyền thông giáo dục về chăm sóc sức khoẻ sinh sản, kế hoạch hoá gia đình đã được chuyển tải bằng nhiều hình thức đa dạng, phong phú, nội dung phù hợp với trình độ nhận thức của người dân”.

Phòng dân số, Trung tâm y tế huyện đã phối hợp với các ban ngành, đoàn thể tổ chức truyền thông lồng ghép về công tác dân số, kế hoạch hóa gia đình, với trên 4.100 lượt người tham gia; tổ chức 58 hội nghị truyền thông và tư vấn về hoạt động các mô hình, đề án nâng cao chất lượng dân số thu hút 2.200 lượt người tham gia. Ban dân số kế hoạch hóa gia đình các xã, thị trấn cũng đã chỉ đạo các thôn, bản, tổ dân phố tuyên truyền trên hệ thống loa truyền thanh về ý nghĩa nội dung của chiến dịch, động viên chị em phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ khám, tư vấn điều trị phụ khoa và thực hiện các biện pháp kế hoạch hóa gia đình.

Kết quả trong 6 tháng đầu năm 2022, toàn huyện có 3.804 cặp vợ chồng sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại, đạt 91,6% kế hoạch cả năm. Trong đó có 9 ca triệt sản, 522 ca sử dụng dụng cụ tử cung, 113 ca tiêm thuốc tránh thai, 1.528 ca ca uống thuốc tránh thai vv… Trung tâm y tế huyện cũng đã nhận và cung ứng 52.800 bao cao su và 4.000 vĩ thuốc tránh thai đảm bảo đúng quy định.

Mô hình sàng lọc trước sinh và sàng lọc sơ sinh được triển khai ở tất cả các xã, thị trấn, giúp các bà mẹ mang thai và mới sinh con hiểu biết về bệnh, tật, cách phát hiện và phòng ngừa, nhằm từng bước nâng cao chất lượng dân số. Toàn huyện đã thực hiện sàng lọc trước sinh 245 ca, chiếm trên 66% và sàng lọc sơ sinh 150 ca, chiếm gần 33%.

Để thực hiện tốt việc tư vấn, khám sức khỏe tiền hôn nhân, các xã, thị trấn đã kiện toàn Ban quản lý mô hình tư vấn, khám sức khỏe thôn nhân; duy trì các Câu lạc bộ tiền hôn nhân ở các thôn, bản, tổ dân phố và các trường THCS nhằm tuyên truyền, tư vấn công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản cho vị thành niền, thanh niên. Đặc biệt, Phòng dân số đã triển khai mô hình nâng cao chất lượng dân số dân tộc ít người tại xã Trường Xuân và Trường Sơn, góp phần nâng cao nhận thức cho đồng bào dân tộc Vân Kiều về việc sinh đẻ có kế hoạch, đảm bảo chất lượng cuộc sống.

Cùng với đó, các hoạt động, chiến dịch được triển khai chu đáo, từ việc lập kế hoạch đến tuyên truyền, vận động và tổ chức thực hiện. Công tác truyền thông được thực hiện bằng nhiều hình thức và truyền thông lồng ghép vào các buổi sinh hoạt, hội họp của các tổ chức, đoàn thể... Thông qua chiến dịch, nhiều phụ nữ đã thay đổi nhận thức và hành vi, tự nguyện sử dụng các biện pháp kế hoạch hóa gia đình, sinh ít, sinh thưa để có điều kiện chăm sóc và nuôi dạy con tốt.

Truyền thông chăm sóc sức khỏe sinh sản

Tuy nhiên, trong 6 tháng đầu năm 2022, tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên còn ở mức cao và có chiều hướng gia tăng. Toàn huyện có 445 trẻ được sinh ra, trong đó có 117 trẻ là con thứ ba trở lên, chiếm 25,7%, tăng hơn 7,5% so với cùng kỳ. Một số xã có tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên khá cao như Trường Sơn 60%, Hải Ninh 49%, Hiền Ninh 32% vv…Nguyên nhân chủ yếu là do tư tưởng “trọng nam, khinh nữ”, có con trai để “nối dõi tông đường”, “đông con hơn đông của” vẫn còn tồn tại trong tiềm thức của nhiều gia đình, nhất là vùng vùng sâu, vùng xa, vùng biển. Việc tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình của những gia đình có đời sống kinh tế khó khăn còn nhiều hạn chế. Hơn nữa, tình trạng sinh con thứ 3 cũng thường xảy ra ở các gia đình sinh con một bề và những gia đình kinh tế khá giả. Cùng với đó là do công tác tuyên truyền, vận động chưa phong phú, chưa có sự huy động của cả hệ thống chính trị vào cuộc mà vẫn còn phó mặc cho đội ngũ cộng tác viên dân số, tình trang cán bộ, đảng viên sinh con thứ ba cũng làm ảnh hưởng không nhỏ đến công tác vận động, tuyên truyền.

Trong thời gian tới, cùng với việc tiếp tục thực hiện công tác xã hội hóa sâu rộng hoạt động dân số, kế hoạch hóa gia đình; phát huy vai trò gương mẫu của cán bộ, đảng viên trong thực hiện chính sách dân số vv…nhiệm vụ trọng tâm là đẩy mạnh các giải pháp hạn chế và giảm dần tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên, nhất là đối với các xã có tỷ lệ này cao hơn mức bình quân chung của toàn huyện. Một trong các biện pháp được huyện Quảng Ninh xác định quan trọng và tiên quyết là không ngừng tăng cường công tác tuyên truyền, vận động “đi từng ngõ, gõ cửa từng nhà, rà từng đối tượng” kiên trì thực hiện phương châm “mưa dầm thấm lâu”, trong thực hiện công tác dân số, kế hoạch hóa gia đình; thực hiện truyền thông, tư vấn nhóm nhỏ, tư vấn trực tiếp qua các đợt chiến dịch chăm sóc sức khỏe sinh sản, nói chuyện chuyên đề vv…với mong muốn thay đổi nhận thức, nhằm duy trì ở mức ổn định mức sinh, nâng cao chất lượng dân số.

 Ng. Khang