Quán Hàu được thành lập trên cơ sở diện tích từ 2 xã Lương Ninh và Vĩnh Ninh, là đơn vị hành chính thứ 15 của huyện Quảng Ninh. Phát huy truyền thống yêu nước, cần cù sáng tạo trong lao động sản xuất của quê hương Lương Ninh, Vĩnh Ninh anh hùng, 25 năm qua, Đảng bộ và Nhân dân thị trấn Quán Hàu đã không ngừng đổi mới, nổ lực vượt qua khó khăn, thử thách xây dựng thị trấn ngày càng khang trang tạo được diện mạo mới cho một đô thị trẻ bên dòng Nhật Lệ.

Quán Hàu, một địa danh đã có từ hơn 500 năm trước và đã đi vào lịch sử anh hùng của đất mẹ Quảng Ninh. Địa danh này luôn gắn với làng cổ Văn La, một trong tứ danh hương “Văn-Võ-Cổ-Kim” của huyện Quảng Ninh, gắn với những chiến công lừng lẫy trên sông Nhât Lệ. Trong kháng chiến chống Pháp, Quán Hàu là một trong những nơi khởi phát ngọn lửa đấu tranh cách mạng, giành chính quyền trong toàn phủ Quảng Ninh. Trong kháng chiến chống Mỹ, bến phà Quán Hàu là tọa độ lửa, một trong những nơi bừng sáng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng với tinh thần xe chưa qua nhà không tiếc, đường chưa thông không tiếc máu tiếc công, tất cả cho tiền tuyến, tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược, quân và dân nơi đây đã vận chuyển hàng ngàn tấn lương thực, thực phẩm, khí tài đạn dược qua phà Quán Hàu an toàn, phục vụ cho tiền tuyến lớn miền Nam.

Ông Lê Chí Huy, Nguyên Chủ tịch UBND thị trấn đầu tiên nhớ lại “25 năm trước, ngày mới thành lập phải đối mặt với bộn bề khó khăn, thử thách; trụ sở làm việc chưa có, cơ sở vật chất thiếu thốn, đội ngũ cán bộ mới được bổ nhiệm bước đầu còn bỡ ngỡ, lòng dân còn e ngại, băn khoăn. Một thị trấn sơ khai với kết cấu hạ tầng còn thiếu và yếu, kinh doanh dịch vụ chưa phát triển, đời sống Nhân dân còn nhiều khó khăn…Trước tình hình đó, đòi hỏi Đảng bộ, Chính quyền thị trấn phải có định hướng đúng đắn và quyết sách phù hợp để ổn định, xây dựng thị trấn Quán Hàu trở thành đơn vị trung tâm kinh tế, chính trị, văn hoá, xã hội của huyện Quảng Ninh”.

Xác định cơ cấu kinh tế thị trấn là phát triển dịch vụ, thương mại, tiểu thủ công nghiệp, nông nghiệp, Đảng bộ thị trấn Quán Hàu đã tập trung chỉ đạo phát triển kinh tế theo hướng tăng dần tỷ trọng dịch vụ, thương mại, tiểu thủ công nghiệp, tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi; đồng thời đẩy mạnh nuôi trồng, đánh bắt thuỷ sản. Với lợi thế “Cận thị, cận giang, cận lộ”, kinh doanh dịch vụ thương mại nơi đây đã và đang phát triển phong phú đa dạng, chất lượng hàng hoá, dịch vụ phục vụ được nâng lên, đáp ứng nhu cầu sản xuất, tiêu dùng của Nhân dân. Doanh thu hàng năm tăng từ 15 - 25%, đến năm 2023 đạt 190 tỷ đồng.

Phát huy thế mạnh về điều kiện tự nhiên, thị trấn Quán Hàu chủ trương đẩy mạnh nuôi trồng thuỷ sản; trên diện tích 14,5 ha ao hồ, 86 lồng cá, 39 giàn hàu trên sông Nhật Lệ, ngư nghiệp của thị trấn phát triển tương đối ổn định, hàng năm thu nhập từ ngư nghiệp chiếm tỷ trọng khoảng 10% tổng thu từ các ngành. Với 72 ha đất sản xuất nông nghiệp, thị trấn đã phối hợp với 2 HTX DVNN Vĩnh Trung (xã Vĩnh Ninh) và Văn La (xã Lương Ninh) làm tốt các khâu dịch vụ nông nghiệp, đưa giống mới có năng suất, chất lượng cao vào sản xuất, nên năng suất lúa thu hoạch ngày càng cao, từ 43 tạ/ha năm 2000 lên 61 tạ/ha vụ đông xuân năm 2024. Tổng thu từ nông, ngư nghiệp hàng năm tăng 5%, đến năm 2023 đạt 31 tỷ đồng.

Một góc thị trấn Quán Hàu nhìn từ sông Nhật Lệ

Ông Lê Bá Trưng, Chủ tịch UBND thị trấn Quán Hàu cho biết “Nét nổi bật về bức tranh kinh tế thị trấn trong 25 năm qua là cùng với việc duy trì phát triển ổn định giá trị sản xuất nông, ngư nghiệp, thị trấn Quán Hàu đã tranh thủ sự hỗ trợ từ các chính sách của tỉnh, huyện về phát triển ngành nghề kinh doanh, dịch vụ, tiểu thủ công nghiệp, khuyến khích Nhân dân mạnh dạn đầu tư phát triển ngành nghề mới; đồng thời khôi phục, duy trì các nghề truyền thống…Tiêu biểu như cụm công nghiệp, làng nghề Tây Bắc Quán Hàu với nhiều đơn vị, doanh nghiệp đầu tư sản xuất kinh doanh, cùng với hàng chục doanh nghiệp hoạt động trên các lĩnh vực xây dựng, may mặc, kinh doanh dịch vụ tổng hợp vv… góp phần giải quyết việc làm thường xuyên cho hàng ngàn lao động, với mức thu nhập ổn định. Giá trị sản xuất tiểu thủ công nghiệp, xây dựng tăng bình quân hàng năm 12,3%, đến năm 2023 đạt 118 tỷ đồng. Tổng giá trị sản xuất các ngành tăng từ 23,5 tỷ đồng năm 2000 lên 329 tỷ đồng năm 2023, bình quân hàng năm tăng 13%; tỷ trọng dịch vụ thương mại, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp tăng từ 65% năm 2000, lên 88% năm 2023; tỷ trọng nông nghiệp còn 12%. Năm 2023 bình quân thu nhập đầu người đạt 64,3 triệu đồng/người/năm. Số hộ nghèo giảm xuống còn 13 hộ, chiếm 0,96%, đời sống Nhân dân ngày càng được cải thiện”.

Thực hiện phương châm Nhà nước và Nhân dân cùng làm, thị trấn đã tranh thủ mọi nguồn vốn tập trung xây dựng cơ sở hạ tầng, đường giao thông, trạm y tế, trường học, nhà văn hoá vv... Đến nay hầu hết các tuyến đường nội thị đã được bê tông hóa, rãi nhựa, điện chiếu sáng công cộng đã phủ hơn 70% các khu dân cư. Công tác quản lý quy hoạch, kiến trúc đô thị đã có sự chuyển biến tích cực; nhà cửa cao tầng với kết cấu vững chắc, hiện đại đã thay thế những ngôi nhà xuống cấp. Đường sá, cây xanh 2 bên đường được quy hoạch hợp lý từng bước tạo nên cảnh quan đô thị mới sáng, xanh, sạch, đẹp.

Kinh tế tăng trưởng, kết cấu hạ tầng từng bước hoàn thiện đã tạo điều kiện cho văn hoá, xã hội không ngừng phát triển. Từ chổ chưa có trường lớp, đến nay thị trấn đã có 3 trường học cao tầng khang trang, với khuôn viên sạch, đẹp tạo điều kiện cho con em học tập tốt. Các trường THCS, Tiểu học và Mầm non luôn đạt danh hiệu Tập thể lao động xuất sắc, trường đạt chuẩn Quốc gia mức II, lá cờ đầu toàn tỉnh. Chất lượng dạy và học được nâng lên rõ rệt, đến nay, thị trấn Quán Hàu đã có 38 học sinh đạt giải cấp Quốc gia, hàng trăm lượt học sinh đạt giải cấp tỉnh, gần 800 em trúng tuyển vào các trường Đại học. Cùng với đó, công tác y tế, dân số gia đình và trẻ em luôn được chú trọng, công tác phòng chống dịch bệnh, chăm sóc sức khoẻ cho Nhân dân ngày càng tiến bộ. Hằng năm Trạm y tế Quán Hàu luôn là đơn vị xuất sắc của ngành, thị trấn luôn giữ vững đơn vị đạt chuẩn Quốc gia về y tế.

Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá” được Nhân dân tích cực hưởng ứng. Trong 25 năm qua đã có 92 lượt Tổ dân phố được công nhận  “Khu phố văn hoá”; hàng năm có trên 90% gia đình đạt danh hiệu “Gia đình văn hoá”. Các hoạt động thông tin tuyên truyền, văn hoá văn nghệ, TDTT được duy trì thường xuyên với chất lượng ngày càng cao. Sinh hoạt của các Câu lạc bộ và nhiều hoạt động lễ hội dân gian đã được khơi dậy, tổ chức trang trọng, chu đáo góp phần bảo tồn nét đẹp văn hoá, làm phong phú thêm đời sống tinh thần của Nhân dân. Công tác chính sách xã hội đã thực sự được quan tâm. Các hoạt động đền ơn đáp nghĩa, nhân đạo, từ thiện được Nhân dân tích cực tham gia, đã hỗ trợ xây dựng 55 ngôi nhà đại đoàn kết, nhà tình nghĩa và nhà cho hộ nghèo; động viên tinh thần, giúp các gia đình chính sách, gia đình khó khăn vươn lên trong cuộc sống, gắn bó với cộng đồng.

Phát huy truyền thống của quê hương anh hùng “Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”, 25 năm qua, thị trấn Quán Hàu đã có 152 thanh niên nhập ngũ; lực lượng dân quân thị trấn luôn tham gia đầy đủ và có chất lượng các cuộc diễn tập, huấn luyện, hội thi, hội thao; chăm lo xây dựng cơ sở vững mạnh toàn diện, hàng năm đều được đánh giá là đơn vị hoàn thành tốt nhiệm vụ QS-QP. Phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc” được đẩy mạnh, lực lượng Công an, Bảo vệ dân phố, các Tổ xung kích tự quản về ANTT luôn được củng cố, phối hợp chặt chẽ với lực lượng Quân sự tăng cường tuần tra canh gác, giữ vững ANCT và trật tự ATXH trên địa bàn.

Công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị được triển khai đồng bộ, toàn diện, có hiệu quả trên các mặt chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức. Từ Đảng bộ lâm thời gồm 162 đảng viên sinh hoạt tại 5 chi bộ, đến nay Đảng bộ thị trấn có 505 đảng viên sinh hoạt ở 12 chi bộ.

Ông Hoàng Hoài Nam, Bí thư Đảng ủy thị trấn Quán Hàu cho hay “Việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh ở Đảng bộ thị trấn Quán Hàu đạt nhiều kết quả tích cực và có sức lan tỏa, góp phần chuyển biến sâu sắc về nhận thức, hành động trong cán bộ, đảng viên và Nhân dân. Đội ngũ cán bộ ngày càng trưởng thành, đảm bảo cả về số lượng và chất lượng. Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị-xã hội tiếp tục đổi mới nội dung và phương thức hoạt động, góp phần tích cực vào việc hoàn thành nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội và xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh. Hàng năm qua đánh giá chất lượng, đảng viên đều phát huy tốt vai trò tiền phong gương mẫu, hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên từ 96%-98%; 20% chi bộ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, 80% chi bộ hoàn thành tốt nhiệm vụ”.

Trong niềm vui, niềm phấn khởi kỷ niệm 25 năm ngày thành lập, mỗi người dân thị trấn Quán Hàu đều rất đỗi tự hào trước những thành tựu quan trọng, toàn diện trên các lĩnh vực. Từ một thị trấn nghèo, thuần nông, tiểu thủ công nghiệp, thương mại dịch vụ chậm phát triển, đến nay thị trấn luôn duy trì tốc độ phát triển kinh tế ổn định. Trải qua chặng đường xây dựng, phát triển và trưởng thành, thị trấn Quán Hàu hôm nay đang ngày càng đổi mới. Có được kết quả đó, trước hết Đảng bộ, Chính quyền và Nhân dân thị trấn đã đoàn kết, đồng thuận trong việc vận dụng sáng tạo, linh hoạt các nghị quyết, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước vào thực tiễn cuộc sống, từ đó đề ra những quyết sách, giải pháp đúng đắn, phù hợp trong triển khai thực hiện. Với phương châm “Đảng lãnh đạo, Chính quyền điều hành, phát huy quyền làm chủ của Nhân dân”, thị trấn đã huy động được sức mạnh toàn dân để thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra. Những thành quả sau 25 năm đổi mới và phát triển là tiền đề, động lực quan trọng để thị trấn Quán Hàu vững bước đi lên trên chặng đường mới, phấn đầu thị trấn không ngừng lớn mạnh, ngày càng hiện đại, văn minh, cảnh quan môi trường khang trang, xanh, sạch, đẹp, xứng đáng là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hoá của huyện Quảng Ninh. 

Chặng đường phía trước đang mở ra cho thị trấn Quán Hàu nhiều thời cơ, thuận lợi nhưng cũng không ít gian nan, thách thức, vì vậy Đảng bộ và Nhân dân thị trấn tiếp tục phát huy truyền thống quê hương cách mang anh hùng, đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, gắn với các cuộc vận động, phong trào thi đua yêu nước, hướng phong trào về cơ sở, phấn đấu thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thị trấn nhiệm kỳ 2020-2025 và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ các cấp đã đề ra, xây dựng Quán Hàu ngày càng giàu đẹp, hiện đại và văn minh.

Ng. Khang